Od 1 czerwca 2025 r. wchodzi w życie Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nowe przepisy regulują zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce i całkowicie uchylają dotychczas obowiązującą Ustawę z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Warto zaznaczyć, że ustawa obejmuje tylko określoną grupę cudzoziemców. Nie dotyczy osób, których warunki pracy określają odrębne przepisy, umowy międzynarodowe, ani tych, które posiadają status uchodźcy lub zezwolenie na pobyt stały.
Elektronizacja systemu
Od czerwca cały proces uzyskiwania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz ewentualnego postępowania odwoławczego będzie odbywać się w pełni elektronicznie. Na stronie praca.gov.pl, możliwe będzie złożenie wniosku, śledzenie postępów oraz odbiór decyzji – nie będzie trzeba już jeździć z dokumentami do urzędu. Takie rozwiązanie powinno usprawnić komunikację, skrócić czas oczekiwania i ułatwić dostęp do informacji dla pracodawcy i cudzoziemca.
Nowe zasady dotyczące umów
Do tej pory cudzoziemcy mogli być zatrudniani zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umów cywilnoprawnych. Nowe przepisy wprowadzają obowiązek zatrudnienia w formie umowy o pracę w określonych przypadkach, szczególnie, gdy cudzoziemiec jest delegowany do pracy na rzecz innego podmiotu.
Warto podkreślić, że obywatele Ukrainy, zgodnie z obowiązującymi przepisami szczególnymi, nadal będą mogli podejmować pracę na podstawie umów cywilnoprawnych bez dodatkowych ograniczeń.
Koniec testu rynku pracy
Nowa ustawa znosi obowiązek przeprowadzenia testu rynku pracy – dotychczas wymaganego przed wydaniem zezwolenia na pracę, w celu sprawdzenia, czy nie ma dostępnych pracowników z Polski lub UE. W jego miejsce wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym starosta może określić listę zawodów, dla których nie będą wydawane zezwolenia na danym obszarze powiatu.
Obowiązki informacyjne pracodawcy
Nowe przepisy wprowadzają istotne zmiany w zakresie obowiązków informacyjnych. Pracodawca:
- ma 7 dni na zgłoszenie podjęcia pracy przez cudzoziemca,
- ma 14 dni na zgłoszenie niepodjęcia pracy (wcześniej 7 dni),
- musi zgłosić przerwy w pracy przekraczające 2 miesiące (wcześniej 3 miesiące),
- ma obowiązek przekazać kopię umowy o pracę do urzędu,
- musi poinformować urząd o wcześniejszym zakończeniu współpracy z cudzoziemcem, jeżeli nastąpi to przed upływem 2 miesięcy od wygaśnięcia zezwolenia.
Programy integracyjne
Planowane jest wprowadzenie programów wspierających cudzoziemców na rynku pracy. Obejmą one m.in. naukę języka polskiego, wsparcie w adaptacji zawodowej oraz tworzenie punktów doradczych.
Kontrole
Państwowa Inspekcja Pracy oraz Straż Graniczna uzyskają szersze kompetencje kontrolne. Od czerwca możliwe będzie przeprowadzanie równoczesnych, niezapowiedzianych kontroli przez te instytucje w firmach zatrudniających cudzoziemców.
Wyższe kary
Zgodnie z nową ustawą, wysokość grzywny za nielegalne zatrudnienie cudzoziemców wzrośnie do od 3 000 zł do 50 000 zł – za każdą osobę zatrudnioną niezgodnie z przepisami. Przed zmianą maksymalna kara wynosiła 30 000 zł.
Zmiany na plus?
Po ponad 20 latach ustawodawca dostosował przepisy do aktualnej rzeczywistości, w której coraz więcej cudzoziemców jest zatrudnianych na terenie Polski. Elektronizacja procesów, uproszczenie procedur oraz zwiększenie przejrzystości obowiązków mogą realnie ułatwić legalne zatrudnianie obcokrajowców – pod warunkiem, że zarówno pracodawcy, jak i cudzoziemcy będą przestrzegać nowych zasad.
Jeśli Twoja firma zatrudnia cudzoziemców, już dziś przygotuj się do zmian i skontaktuj się z nami.
